او رسماً در دوران نوجوانی با خواندن قرآن در صف‌های مدرسه به استعداد خود در خواندن پی برد.[۵] ابتدا در یک گروه دوستانه به نام سان بویز و سپس در باشگاه‌ها و کاخ‌های جوانان به صورت رسمی شروع به خواندن کرد. پس از چند سال نخستین ترانهٔ مستقل خود را اجرا کرد که «عطش» نام داشت و برای فیلمی به همین عنوان ساخته شده بود. دومین ترانه‌اش «چرا چرا» نام داشت که شعر آن از مسعود هوشمند و آهنگش از واثقی[۶] بود. اما سومین ترانه‌اش که به گفتهٔ خودش باعث شهرت وی شد، ترانه‌ای به نام «شب» بود با شعر اردلان سرفراز و آهنگ منصور ایران‌نژاد که در شوی معروف میخک نقره‌ای از فریدون فرخزاد برای اولین بار پخش شد.
ابی در همان دوران با شهبال و شهرام شب‌پره آشنا شد و با آنها شروع به همکاری کرد. او در کنار فرهاد مهراد مدت دو سال با گروه بلک کتز همکاری کرد و مدت زیادی در کابارهٔ کوچینی به روی صحنه رفت. سپس از این گروه جدا شد و به همکاری با آهنگسازان و ترانه‌سرایان صاحب‌نام پرداخت. ابی پیش از انقلاب کارهای زیادی عرضه کرد ولی هیچ‌گاه آلبوم مستقلی از وی ارائه نشد. آثار این دورهٔ او بعد از انقلاب و در خارج از کشور بود که در قالب آلبوم‌های مستقل به بازار عرضه شد. در کارنامهٔ کاری وی همکاری با ترانه‌سرایان برجسته‌ای چون ایرج جنتی عطایی، اردلان سرفراز و شهیار قنبری و آهنگسازان سرشناسی چون بابک بیات، واروژان، محمد شمس، فرید زلاند و سیاوش قمیشی به چشم می‌خورد.
صدای ابی، طنین‌انداز فیلم‌های پرشماری در قبل از انقلاب با خلق صحنه‌های ماندگاری در سینمای ایران با بازی بهروز وثوقی در فیلم کندو و محمد علی فردین در بر فراز آسمان‌ها می‌باشد. تنها اثر سینمایی ابی در نقش بازیگر، فیلمی موسوم به بوی گندم است که از ساخته‌های فرزان دلجو و آهنگسازی سیاوش قمیشی بود.
ابی در سال‌های پس از انقلاب در بزرگ‌ترین سالن‌های بین‌المللی جهان کنسرت اجرا کرده است که برخی از آنها کنسرت خیریه بوده است. در سال ۲۰۰۷ میلادی برای اجرای کنسرت همراه با ارکستر سمفونی آخن، از ابی به شکلی ویژه دعوت به عمل می‌آید. اجرای ابی همراه با این ارکستر در رسانه‌های محلی آخن، بازتاب گسترده‌ای می‌یابد.[۷] از معروف‌ترین کنسرت‌های خیریهٔ او نیز کنسرت وی در رویال آلبرت هال در لندن در سال ۲۰۱۰ است که عواید آن صرف کمک به بیماران مبتلا به ام اس شد.[۸]
با آنکه سال‌هاست که ابی در خارج از ایران و در تبعید زندگی می‌کند، هنوز برخی طراحان ایرانی از نام وی جهت افزایش فروش کالاهای تجاری خود بهره می‌گیرند.[۷]
ابی به خواندن ترانه‌هایی با مضامین سیاسی، اجتماعی و نیز عاشقانه علاقه نشان می‌دهد. او ترانه‌های متعددی در مورد ایران خوانده که بسیاری از آنها دارای مضامین سیاسی اعتراضی و گاه بحث‌انگیز بوده‌اند. از جملهٔ این ترانه‌ها که سرشار از مضامین سیاسی هستند می‌توان به «خلیج فارس»، «بشکن» و «تصمیم» اشاره کرد.[۷] ترکیب ملودی فرید زلاند و کلام شهیار قنبری و تنظیم منوچهر چشم‌آذر منجر به خلق ترانه‌ای شده است با نام «نون و پنیر و سبزی» که می‌توان آن را سمبل ترانه‌های معترض دورهٔ خود به حساب آورد. این ترانه با اجرای مشترک داریوش و ابی به عنوان یکی از ترانه‌های ممنوعه در سال‌های اوایل دههٔ ۱۳۷۰ در ایران به صورت پنهانی دست به دست می‌گشته است.[۹]
صرف‌نظر از مسائل سیاسی، او در ترانه‌های خود به مسائل اجتماعی نظیر فقر، آزادی بیان و حقوق زنان نیز توجه نشان می‌دهد.[۷] اکثر ترانه‌های عاشقانهٔ ابی نیز اشعار ترانه‌سراهای معاصر است ولی در لابه‌لای آنها اشعار عرفانی شعرای متقدم نیز دیده می‌شود مانند آهنگ «حیلت رها کن» که شعر آن از مولوی است[۱۰] و آهنگ «خدا می‌داند» که شعر آن از شمس مشرقی شاعر و عارف قرن هشتم است.[۱۱]
ابی را از نظر کاری خواننده‌ای ریسک‌پذیر، و از نظر انتخاب آهنگ و ترانه، نواندیش می‌دانند. این ریسک‌پذیری در کار، در دو آلبوم اخیر وی بخصوص سه ترانهٔ «من اگه خدا بودم»، «خدا با ماست» و «پلک» با وضوح بیشتری نمایان می‌شود. ترانهٔ «من اگه خدا بودم» با طرح فاجعهٔ زلزلهٔ بم، به نوعی دیدگاه‌های رایج در مورد خدا را به چالش می‌کشد. ترانهٔ «خدا با ماست» ترانه‌ای ساختارشکن است با موضوعیت خدا که جدا از اینکه قداست و الهیت خدا را در ژرف‌ساخت اثر حفظ می‌کند، در روساخت سعی بر آن دارد که خداوند را شریک در تمام شئون زندگی انسان به تصویر کشد. ترانهٔ «پلک» عاشقانه‌ای است که به سوژهٔ مثلث‌های عشقی می‌پردازد.[۱۲]
در میان آهنگسازانی که تا به حال ابی با آنها همکاری داشته، فرید زلاند با ۳۹ آهنگ و سیاوش قمیشی با ۲۷ آهنگ در صدر قرار دارند. آخرین کار فرید زلاند برای ابی سه آهنگ از آلبوم «طلوع کن» و آخرین کار سیاوش قمیشی برای ابی، مجموع آهنگ‌های آلبوم «شب نیلوفری» است. ابی در سال‌های اخیر از طیف آهنگسازان سنتی فاصله گرفته و دو آلبوم اخیر خود را با همکاری آهنگسازان جوانی نظیر شوبرت آواکیان و شادمهر عقیلی وارد بازار کرده است.
ابی کارهای مشترک زیادی نیز با سایر خوانندگان ایرانی داشته است که از میان خوانندگان کلاسیک می‌توان به داریوش (آهنگ نون و پنیر و سبزی)، شاهرخ (آهنگ همخون)، سلی و نلی (آهنگ خدا می‌داند)[۱۳] و هایده (آهنگ شب عشق) و از میان خوانندگان جوان به آرش (آهنگ بگو ای یار)، نوید و امید (آهنگ گریز)، کامران و هومن (آهنگ مگه فرشته هم بده و آهنگ کلبه) و شادمهر عقیلی (آهنگ رؤیای ما) اشاره کرد. تنها کار مشترک سیاوش قمیشی با ابی، همخوانی بخشی از آهنگ «کوه یخ» بوده است. در برخی آهنگ‌ها هم ابی صرفاً بخشی از ترانه را با خوانندهٔ اصلی همخوانی می‌کند مانند آهنگ «جسارت» از امیر آرام و نیز آهنگ «شهر ظلمت» از شاهرخ.[۱۴]
برخی ترانه‌هایی که ابی خوانده است، توسط خوانندگان دیگر قبل یا بعد از وی نیز خوانده شده است مانند آهنگ «پاییز» توسط سیاوش قمیشی[۱۵]، آهنگ «عسل» توسط ستار[۱۶]، آهنگ «راه من» توسط داریوش[۱۷]، آهنگ «گل‌واژه» توسط هایده[۱۸]، آهنگ «هموطن» توسط شهرام شب‌پره[۱۹] و مجموع آلبوم «تاج ترانه» که از آن گوگوش است و توسط ابی بازخوانی شده است.
گفتنی است دو آهنگ از کارهای ابی دارای دکلمه است، یکی آهنگ «خورجین» از آلبوم «شب‌زده» که توسط بابک بیات آهنگساز همین ترانه اجرا شده است[۲۰] و دیگری آهنگ «بانوی خاوری» از آلبوم «حسرت پرواز» که توسط خود ابی اجرا شده است و می‌توان آن را تنها دکلمهٔ ابی به حساب آورد. ابی در دوران جوانی، توانایی خود را در زمینهٔ خوانندگی به زبان انگلیسی نیز به محک گذاشته است که دو ترانهٔ آن به صورت رسمی در آلبوم‌هایش منتشر شده است یکی ترانهٔ PaPa در آلبوم «تپش» و دیگری ترانهٔ Far Away در آلبوم «پیر».[۲۱]
ابی دارای تعدادی تک‌آهنگ است که در آلبوم‌های رسمی وی منتشر نشده است. این ترانه‌ها در میان هوادارانش به «ترانه‌های بی‌بام ابی» شهرت پیدا کرده‌اند. آهنگ‌های «ظالم»، «ناجی شرق»، «کتاب سوخته» و «تهمت» از جملهٔ این ترانه‌ها هستند.[۲۲] آهنگ «ظالم» به تازگی توسط خواننده‌ای به نام راستین بازخوانی شده است.[۲۳] ابی اخیراً خود نیز به بازخوانی برخی آهنگ‌های قدیمی خود پرداخته است مانند ریمیکس دو آهنگ «خالی» و «مست چشات» که در آلبومی به نام «یادگاری» منتشر شده‌اند.[۲۴] ریمیکس ترانه‌هایی مانند «پوست شیر»، «درخت» و «گریه نکن» که در شماری از سایت‌ها[۲۵] منتشر شده است کارهایی ذوقی و تفننی از طرف برخی هواداران ابی است و ارتباطی به ریمیکس‌های رسمی خواننده ندارد.
شماری از خوانندگان داخل ایران به شدت تحت تأثیر سبک خواندن و نحوهٔ اجرای او قرار گرفته‌اند. در مورد قاسم افشار که از جملهٔ این خوانندگان است و بازخوانی ترانهٔ «خلیج فارس» ابی بدو منسوب است،[۲۶] حتی در حرکات دست و پای وی هنگام اجرای کنسرت نیز شباهت بسیاری با ابی برقرار ساخته‌اند.[۲۷]
طبق آماری که وب‌سایت ویکی صدا در مورد برترین ترانه‌های خوانندگان مختلف منتشر کرده است، اگر از آلبوم اخیر ابی یعنی «حس تنهایی» صرف‌نظر شود، ترانهٔ «خاکستری» از آلبوم «کوه یخ» به عنوان برترین ترانهٔ ابی معرفی شده است.[۲۸] در نظرسنجی که در وب‌گاه فیس‌بوک تحت عنوان «ماندگارترین ترانه‌های ایرانی» صورت گرفته است، ترانهٔ «کی اشکاتو پاک می‌کنه» از ابی در میان ۱۰۰ ترانهٔ منتخب از حدود ۴۶ خوانندهٔ پاپ و سنتی ایران، به عنوان برترین ترانه انتخاب شده است. این نظرسنجی به صورت آنلاین در این وب‌سایت در جریان است.[۲۹]
ابی اخیراً با همکاری شادمهر عقیلی موزیک ویدیویی با نام «رؤیای ما» منتشر کرده است که آمار بازدید از آن در وب‌سایت یوتیوب از مرز یک میلیون نفر گذشته است. این میزان بازید از ویدیو کلیپ‌های ابی در این سایت ظاهراً بی‌سابقه است.[۳۰]
فعالیت‌های سیاسی [ویرایش]
ابی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران نیز چندین ترانهٔ اجتماعی و اعتراضی خوانده بود از جمله آهنگ «شکار» که دو سال مانع از شنیدن آن در رادیو شدند تا اینکه این ترانه با کسب جایزه از فستیوال ترکیه به گوش همه رسید. اما با کوچ اجباری پس از انقلاب بود که چهرهٔ او به عنوان یک ترانه‌خوان معترض و سیاسی در کنار داریوش به تصویر درآمد. ابی از همان سال‌های آغازین پس از انقلاب و در طول دهه‌های اخیر با اجرای حدود ۱۵ تا ۲۰ ترانهٔ سنگین اعتراضی، اجتماعی و سیاسی تعهد خود را به جامعه و مخالفتش را با حکومت فعلی نشان داده است. ابی در مصاحبه‌ای در شهریور ۱۳۸۷ گفت: «اصلاً نالازم‌ترین و غیرضروری‌ترین چیز که می‌توانست برای آن مملکت اتفاق بیفتد، انقلاب اسلامی بود».[۳۱]
ابی پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)، با خواندن آهنگی اعتراضی به نام «تصمیم» و ویدیویی استعاری، به نوعی حوادث پس از انتخابات را پیش‌بینی کرد. این ترانه در خبرگزاری‌های خارجی، بازتاب گسترده‌ای یافت.[۲][۳] او همچنین در سرکوب مردم معترض به نتایج انتخابات ۱۳۸۸ با حضور در راه‌پیمایی‌های اعتراضی در خارج از کشور و مصاحبه‌های تند علیه دولت و حکومت، اعتراض خود را شدیداً نشان داد.
آلبوم‌های منتشرشده [ویرایش]
نوشتار اصلی: ترانه‌شناسی ابی
ابی از سال ۱۹۷۴ تاکنون هجده آلبوم به صورت رسمی منتشر کرده است که از این لحاظ می‌توان وی را خوانندهٔ پرکاری به شمار آورد. این آلبوم‌ها به ترتیب سال انتشار عبارتند از:
۱. تپش (۱۹۷۴)
۲. نازی ناز کن (۱۹۷۶)
۳. شب‌زده (۱۹۷۷)
۴. کوه یخ (۱۹۸۷)
۵. با تو (۱۹۸۸)
۶. غریبه (۱۹۸۹)
۷. پیر (۱۹۸۹)
۸. خلیج (۱۹۹۰)
۹. ستارهٔ دنباله‌دار (۱۹۹۳)
۱۰. معلم بد (۱۹۹۳)
۱۱. اتل متل (۱۹۹۴)
۱۲. ستاره‌های سربی (۱۹۹۵)
۱۳. عطر تو (۱۹۹۶)
۱۴. تاج ترانه (۱۹۹۷)
۱۵. طلوع کن (۱۹۹۹)
۱۶. شب نیلوفری (۲۰۰۳)
۱۷. حسرت پرواز (۲۰۰۶)
۱۸. حس تنهایی (۲۰۱۱)
|
تبادل لینک هوشمند 
نويسنده: 
